czwartek, 1 grudnia 2022

Konferencja „Rola bibliotek i działów nauki w cyfrowej transformacji uczelni i skutecznym zarządzaniu informacją naukową" - nasze sprawozdanie

18 października w budynku Uniwersytetu Warszawskiego przy ulicy Dobrej 55 w Warszawie odbyła się konferencja Rola bibliotek i działów nauki w cyfrowej transformacji uczelni i skutecznym zarządzaniu informacją naukową. Wydarzenie zostało zorganizowane przez PCG Academia i Uniwersytet Warszawski, przy wsparciu wydawnictwa Wolters Kluwer oraz Wydawnictwa Naukowego PWN.
Na stronie PCG Academia czytamy, iż: „efektywne zarządzanie informacją naukową ma kluczowe znaczenie dla sukcesu uczelni w działaniach związanych z ewaluacją i promocją nauki, oceną pracy naukowców czy w pozyskiwaniu grantów badawczych”[1]. Podczas konferencji uzyskaliśmy odpowiedzi na pytania, jak skutecznie zarządzać informacją i jakie narzędzia można wykorzystać, by usprawnić te działania. Dowiedzieliśmy się, jak radzą sobie biblioteki i działy nauki wiodących polskich uczelni w świetle dynamicznie postępującej cyfryzacji. Konferencja składała się z kilku merytorycznych prezentacji, z niezwykle interesującego panelu dyskusyjnego oraz pełnego ciekawych wniosków spotkania użytkowników DSpace.

https://pcgacademia.pl/podsumowanie-konferencji-rola-bibliotek-i-dzialow-nauki-w-
cyfrowej-transformacji-uczelni-i-skutecznym-zarzadzaniu-informacja-naukowa/

W konferencji udział wzięli przedstawiciele Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia: Agnieszka Gałecka-Golec i Iwona Packiewicz z Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, Ewa Witkowska, kierownik Oddziału Informacji Naukowej oraz Wiesław Wróbel, zastępca dyrektora Biblioteki.
Konferencję zainaugurował prof. Łukasz Sułkowski, Prezes Zarządu PCG Polska, prorektor Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej i kierownik Katedry Zarządzania Instytucjami Szkolnictwa Wyższego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Profesor mówił o procesach transformacji zachodzących na uczelniach. Gości powitała również Anna Wołodko, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
Pierwsze wystąpienie o tytule Interoperacyjność danych w systemach zarządzania działalnością naukową i badawczą na uczelniach z narzędziami na poziomie krajowym – misja PBN i POL-on wygłosiła Małgorzata Paszkowska, pełnomocnik dyrektora ds. kluczowych projektów i interesariuszy z Państwowego Instytutu Badawczego. Interoperacyjność to zdolność systemu do pełnej współpracy z innymi systemami. Pozwala ona na automatyczną i szybką wymianę danych, które wprowadzone raz, mogą być wykorzystywane wielokrotnie do różnych celów i na różnym poziomie. Prelegentka zaprezentowała OPI (Ośrodek Przetwarzania Informacji), wytłumaczyła zależności pomiędzy centralnymi systemami, takimi jak POL-on, PBN, SEDN i RAD-on, oraz lokalnymi repozytoriami. Podkreślała rolę API, czyli maszynowego interfejsu wymiany danych, który niesamowicie usprawnia i przyspiesza przepływ informacji.
Następnie Łukasz Wawer, zastępca dyrektora Centrum Transformacji Cyfrowej MEiN, odpowiedział na pytanie Jak ponownie wykorzystać dane zgromadzone na potrzeby ewaluacji 2017-2022? oraz wyjaśnił koncepcję projektu „Ludzie Nauki”. Portal „Ludzie Nauki” oparty będzie na omówionej we wcześniejszym wystąpieniu interoperacyjności, a jego głównym celem ma być stworzenie profilu (wizytówki naukowca) bazującego na oficjalnych i potwierdzonych danych o całym spektrum działalności. Koncepcja zakłada współpracę z istniejącymi już systemami, takimi jak POL-on, PBN, inventorium, Nauka Polska, pstryk!.

Przemawia Łukasz Wawer (fot. E. Witkowska)
 
Po krótkiej przerwie kawowej przyszedł czas na żywą i pełną emocji, a przede wszystkim nasyconą informacjami dyskusję pod hasłem Wyzwania bibliotek i działów nauki w cyfrowej transformacji uczelni i skutecznym zarządzaniu informacją naukową. W panelu wzięli udział cenieni eksperci z wieloletnim doświadczeniem: Błażej Feret (Centrum Danych i Analiz Strategicznych Politechniki Łódzkiej), dr Leszek Szafrański (wicedyrektor Biblioteki Jagiellońskiej ds. zasobów cyfrowych), dr Anna Wałek (dyrektor Biblioteki Politechniki Gdańskiej) oraz Anna Wołodko (dyrektor BUW). Moderatorem była dr Jolanta Buczek, ekspert PCG Academia. Debatę rozpoczął Błażej Feret, który podkreślił, że proces zarządzania informacją musi być zorganizowany całościowo i nie może się nią zająć wyłącznie jedna jednostka. Powinna być stworzona na uczelni oddzielna agenda, w skład której może wchodzić m.in. biblioteka. Informacja naukowa to nie tylko dane o publikacjach. To różnego rodzaju efekty badań naukowych, patenty, umowy, kwestie finansowe.

Uczestnicy dyskusji (fot. E. Witkowska)
  
Leszek Szafrański zwrócił uwagę na technologiczny aspekt transformacji uczelni, która powinna przebiegać z udziałem bibliotekarzy. W przeciwieństwie do poprzednika zaznaczył istotną rolę bibliotek w zarządzaniu informacją. Biblioteka ma opierać się na usługach zarówno dla użytkowników, jak i dla uczelni. Powinna prowadzić szkolenia dla pracowników m.in. w zakresie zarządzania danymi badawczymi oraz brać udział w ewaluacji.
Anna Wołodko wspomniała o nadal istniejącym podziale między biblioteką a centrum zarządzania informacją. Jednostki te należy łączyć i tworzyć punkty usługowe, cyfrowe zajmujące się przepływem i analizą informacji. Poruszyła temat nauki obywatelskiej. Zdaniem Anny Wałek rozwijająca się, nadążająca za transformacją cyfrową biblioteka to taka, która daje wsparcie w pracy naukowców i studentów w procesach badawczych i dydaktycznych na różnych poziomach. Taka biblioteka digitalizuje, gromadzi informacje, ale przede wszystkim bierze udział w ewaluacji, szkoli i wspiera w publikowaniu, w raportowaniu i zarządzaniu danymi badawczymi.
Rozmówcy byli zgodni co do tego, że nie ma optymalnego modelu współpracy między jednostkami na uczelni. Według Anny Wołodko jest ważne, by współdziałanie było stałe, ciągłe i opierało się na sprawdzonych, dobrych rozwiązaniach. Anna Wałek podała dwa różne modele zarządzania informacją. W pierwszym z nich (na Politechnice Wrocławskiej) informacją zajmowała się jedna jednostka: Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo-Technicznej, w skład którego wchodziła również biblioteka. W drugim przypadku (na Politechnice Gdańskiej) został stworzony model współpracy jednostek odrębnych: działu spraw naukowych, biblioteki, centrum usług informatycznych i działu projektów. Nie jest istotne, jaki model zostanie wypracowany. Ważne, aby nie utrwalać stereotypów, rozwijać kompetencje pracowników oraz uświadomić siebie, że poszczególne jednostki mają wspólny cel.
Po pytaniach i dyskusji Piotr Kołacz, menedżer ds. kluczowych klientów IBUK Libra, zaprezentował platformę IBUK Libra – wirtualną czytelnię online. Powiedział o wsparciu, jakie PWN zapewnia bibliotekom i uczelniom w realizacji ich misji edukacyjnej.
Sciencecloud: kompletny system do zarządzania nauką w uczelni wypracowany wspólnie z Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem SWPS. Case study. – to tytuł kolejnej prezentacji. Piotr Masalski, dyrektor linii biznesowej PCG Academia, przedstawił Sciencecloud jako „kompletny system ewidencji i analizy danych naukowych, ale też centralny hub, integrujący dorobek naukowy uczelni ze wszystkich dostępnych źródeł i umożliwiający jego analizę i raportowanie w wielu kontekstach – od oceny parametrycznej, po ocenę pracowniczą, budowanie długoterminowej strategii naukowo-badawczej i promocję dorobku naukowego uczelni na arenie międzynarodowej”[2]. Dzięki Sciencecloud można automatycznie zasilać danymi systemy ministerialne takie jak PBN i POL-on i odwrotnie (dwukierunkowa integracja). Można również zebrać dane do ewaluacji. Prelegent powiedział o powiązaniu Sciencecloud z nową wersją DSpace7 – repozytorium wykorzystującym nowoczesne technologie. DSpace7 zintegrowane jest z wieloma zewnętrznymi bazami: ORCID, Scopus, Web of Science, Altrmetric, Dimensions, PlumX, Crossreff, PubMed.

Przemawia Piotr Masalski (fot. E. Witkowska)
   
Po lunchu i ożywionych dyskusjach w kuluarach rozpoczęła się druga część konferencji. W wystąpieniu Tendencje i perspektywy zmian w narzędziach wspierających zarządzanie uczelnią – wyniki badania Fundacji Rektorów Polskich i Wolters Kluwer wnioski ze swoich badań przedstawiła Monika Kulesza-Czupryn, dyrektor segmentu Nauka i Szkolnictwo Wyższe w Wolters Kluwer Polska. Mówiła m.in. o tym, jak uczelnie radzą sobie z cyfryzacją oraz nowymi technologiami wprowadzonymi w zarządzaniu informacją i dokumentami.
Końcowym, ale niezwykle ważnym punktem konferencji, było spotkanie użytkowników DSpace7. W rozmowach uczestniczyli: Michele Mennielli – Senior Global Strategist w LYRASIS, organizacji zarządzającej DSpace (gość specjalny), a także przedstawiciele PCG Academia: Piotr Masalski – dyrektor linii biznesowej, Anna Warda-Ritzen – key account manager oraz Tomasz Jałukowicz – dyrektor Działu Administrowania Nauką w Uniwersytecie SWPS. Spotkanie moderował Łukasz Nowak, wiceprezes zarządu PCG Academia.
Obrady skupiły się wokół najnowszego wydania DSpace7 i jego innowacyjnych funkcjonalności. DSpace7 opiera się na interoperacyjności i zasadzie jednokrotnego wprowadzania danych. Jest łatwy w obsłudze, posiada intuicyjny interfejs, spełnia normy WCAG, zapewnia dostęp do różnego rodzaju statystyk. Pozwala na stworzenie wizytówek pracowników, na których widoczna jest ilość pobrań, wyświetleń, cytowań w bazie Sopus, dane z Altrmetric i Dimensions. Anna Warda-Ritzen zaprezentowała nowe narzędzie – Ally for Websites – które pozwala na przetłumaczenie strony internetowej lub dokumentu na dowolny język, jak również dostosowuje treści do potrzeb użytkowników z różnymi niepełnosprawnościami wzroku. Tomasz Jakułowicz opowiedział o współpracy i pomocy PCG Academia we wdrażaniu nowej wersji repozytorium DSpace 7 na Uniwersytecie SWPS.
Postęp cyfryzacji jest niesamowity i istnieje wiele narzędzi, które ułatwiają pracę bibliotekarzom i naukowcom. Niestety nadal na wielu uczelniach te same informacje wprowadzane są kilkakrotnie i w dodatku „ręcznie”, bez wykorzystania systemów integrujących dane. Aby zmienić ten stan, konieczna jest organizacja jak największej liczby spotkań, które uświadomią społeczność akademicką, w jaki sposób lepiej i sprawniej zarządzać informacją, a także podkreślą ważną rolę bibliotekarzy w całym procesie.
Nasz udział w tym doskonale zorganizowanym i zrealizowanym wydarzeniu przyniósł mnóstwo nowych spostrzeżeń, wniosków i inspirujących myśli, które stanowiły bardzo dobry punkt wyjścia do dyskusji toczonych we własnym gronie przez wiele godzin po zakończeniu konferencji. Z całą pewnością efekty spotkania posłużą nam do podjęcia nowych działań zmierzających do podniesienia jakości usług oferowanych przez Bibliotekę Uniwersytecką oraz bardziej kompetentnego i aktywnego udziału w procesach cyfrowej transformacji Uczelni.

Autor:
Etykiety: , , , , , , ,

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)