W latach 2018-2019 Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach finansowania działalności upowszechniającej naukę zrealizowała trzy zadania: Upowszechnianie informacji o księgozbiorze Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia poprzez opracowanie książek do Katalogu Centralnego NUKAT (nr umowy 596/P-DUN/2018), Wzbogacenie Katalogu Centralnego Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku i Centralnego Katalogu NUKAT o rekordy analityczne czasopism naukowych wydawanych na terenie województwa podlaskiego w latach 1944-2017 (nr umowy 596/P-DUN/2018) oraz Digitalizacja i udostępnienie online czasopisma "Rocznik Białostocki" (nr umowy 834/P-DUN/2019). Po dwóch latach pracy możemy pochwalić się efektami.
W ramach projektu pt. „Upowszechnianie informacji o księgozbiorze Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia poprzez opracowanie książek do Katalogu Centralnego NUKAT” dofinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na kwotę 98 640,00 zł w latach 2018-2019 opracowaliśmy do Katalogu Centralnego NUKAT 3000 woluminów publikacji zwartych pozostających wciąż poza katalogiem komputerowym. Głównie były to książki, które wyselekcjonowano w trakcie prac nad dwoma poprzednimi projektami związanymi z retrokonwersją zbiorów Biblioteki. Zespół realizujący zadanie składał się z 9 bibliotekarzy, którzy w okresie od czerwca do grudnia 2018 opracowali 1000 rekordów, zaś od stycznia do grudnia 2019 kolejne 2000 rekordów. Zakres chronologiczny opracowanych zbiorów zamyka się w latach 1810-2019, przy czym sporządzono opisy 137 woluminów druków wydanych w XIX wieku, 537 woluminów druków z lat 1900-1949 oraz 2443 woluminów wydanych po 1950 r. Wśród nich dominowały publikacje w języku rosyjskim (1651 vol.), polskim (644 vol.), angielskim (235 vol.), francuskim (194 vol.) i niemieckim (182 vol.). Pozostałe 211 woluminów wydanych zostało w językach serbskim, duńskim, czeskim, słowackim, bułgarskim i esperanto. W większości były to książki publikowane w Rosji (1443 vol.), Polsce (607 vol.), Niemczech (175 vol.), Francji (166 vol.) i Ukrainie (136 vol.). Nie zabrakło też dalej położonych krajów - Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kirgistanu, Argentyny, Izraela, Kazachstanu, Japonii i wielu innych (590 vol.).
 | ||
| Język opracowanych zbiorów |
 |
| Miejsce wydania opracowanych zbiorów |
Jak już wspomnieliśmy, wybór wydawnictw zwartych do opracowania w ramach tego projektu był po części wynikiem prac nad dwoma poprzednimi zadaniami z zakresu DUN obejmującymi prace nad retrokonwersją zbiorów. W latach 2013-2014 (zadanie Wprowadzenie księgozbioru Kolekcji Humanistycznej do katalogu komputerowego Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku - nr umowy DUN 898/P-DUN/2013) wprowadzono do katalogu centralnego 25 000 woluminów książek z Kolekcji Humanistycznej (50% księgozbioru tej Kolekcji, który pozostawał poza katalogiem komputerowym) i równocześnie wprowadzono 500 nowych rekordów bibliograficznych do Centralnego Katalogu NUKAT. Natomiast w latach 2015-2016 (zadanie Wprowadzanie do obiegu naukowego księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia poprzez retrospektywne opracowanie zbiorów - nr umowy 1193/P-DUN/2015) do katalogu centralnego Biblioteki trafiło 40 000 woluminów nieopracowanego księgozbioru (kopiowanie z NUKAT i dopisywanie siglum), zaś do Katalogu Centralnego NUKAT wprowadzono ponownie 500 nowych rekordów bibliograficznych.
Pozytywne skutki tych projektów obrazują liczby egzemplarzy dostępnych za pośrednictwem katalogu centralnego w latach 2013-2016. Gdy pod koniec 2013 r. przystępowaliśmy do realizacji zadania, wskaźnik opracowania zbiorów w systemie komputerowym wynosił 81% dla Biblioteki Głównej (368 261 numerów inwentarzowych) i zaledwie 62% dla Kolekcji Humanistycznej (84 246 numerów inwentarzowych). W 2017 r. stan opracowania księgozbioru przedstawiał się następująco: 97% w przypadku Biblioteki Głównej (437 079 nr. inw.) i 94% w przypadku Kolekcji Humanistycznej (134 928 nr. inw.). Na początku 2019 r. stan opracowania księgozbioru Biblioteki Głównej był bliski 99%, a BHU przekroczył 94% (wartości te nie uwzględniają stanu najnowszego – podsumowanie minionego roku będzie możliwe dopiero w czasie przygotowywania w styczniu sprawozdania). Podsumowując, w ramach trzech wspomnianych wyżej projektów, w tym właśnie zakończonego, do katalogu centralnego Biblioteki Uniwersyteckiej trafiło 65 182 nieopracowanych woluminów, z czego 29 736 woluminów przeznaczono do wypożyczalni, a 35 446 do udostępniania na miejscu. Nowo wprowadzone woluminy zostały wypożyczone już 9 716 razy! Trudno o lepszy dowód na to, że retrokonwersja przynosi wymierne, pozytywne rezultaty w codziennej pracy bibliotek.
*****
W latach 2017-2019 Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia dzięki dwóm zadaniom finansowanym ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę prowadziła prace nad tzw. rekordem analitycznym (opis bibliograficzny części dokumentu samoistnego wydawniczo, czyli książki, czasopisma, pracy zbiorowej, wydawnictwa ciągłego, serii itp.). W 2017 r. zrealizowaliśmy projekt pt. Wzbogacenie Katalogu Centralnego Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku i Centralnego Katalogu NUKAT o rekordy analityczne czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet w Białymstoku (nr umowy 656/P-DUN/2017), w ramach którego do Katalogu Centralnego NUKAT oraz katalogu centralnego Biblioteki Uniwersyteckiej trafiło 9000 rekordów analitycznych czasopism naukowych wydawanych przez Filię Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku i Uniwersytet w Białymstoku w latach 1968-2017. O tym projekcie pisaliśmy już na naszym blogu.
Natomiast z końcem 2019 r. został zamknięty drugi projekt poświęcony rekordowi analitycznemu pt. Wzbogacenie Katalogu Centralnego Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku i Centralnego Katalogu NUKAT o rekordy analityczne czasopism naukowych wydawanych na terenie województwa podlaskiego w latach 1944-2017 (nr umowy 596/P-DUN/2018), dofinansowany na kwotę 82 200 zł. W ramach tego zadania bibliotekarze Biblioteki Uniwersyteckiej wprowadzili do Katalogu Centralnego NUKAT 5000 rekordów analitycznych naukowych czasopism wydawanych na terenie dzisiejszego województwa podlaskiego (dokładnie w 2018 roku opracowaliśmy 1500 rekordów analitycznych, a w 2019 - 3500 rekordów). Wśród opracowanych czasopism warto wymienić: "Acta Baltico-Slavica", "Acta Collegii Supraslniensis", "Białoruskie Zeszyty Historyczne", "Białostocczyzna", "Bibliotekarz Podlaski", "Biuletyn Konserwatorski Województwa Białostockiego/Podlaskiego", "Rocznik Białostocki", "Rubieże", "Studia Łomżyńskie", "Studia Teologiczne", "Studia z Dziejów Wojskowości", "Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska w Białymstoku" oraz "Ziemię Łomżyńską".
 |
| Język opracowanych artykułów |
Ważnym elementem obu działań w latach 2017-2019 były szkolenia prowadzone przez Centrum NUKAT w zakresie tworzenia rekordów analitycznych oraz haseł wzorcowych, w których wzięła udział również młodsza stażem kadra Biblioteki. Z 14 000 rekordów analitycznych aż 11 549 rekordów stanowiły artykuły w języku polskim, 2047 w języku angielskim, 369 w języku rosyjskim, pozostałe 256 wydawnictw niesamoistnych wydawniczo wydanych było w języku białoruskim, niemieckim, francuskim, ukraińskim, włoskim i hiszpańskim. Istotnym elementem pracy związanej z rekordem analitycznym było tzw. linkowanie, tj. uzupełnianie pola 856 w rekordzie o link do pełnego tekstu umieszczonego najczęściej w Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku lub Podlaskiej Bibliotece Cyfrowej. Aktualnie 5 875 rekordów posiada linki do pełnych tekstów (liczba ta ulega zmianie wraz z udostępnianiem kolejnych materiałów w wersji cyfrowej). Doskonałym podsumowaniem rezultatów pierwszego zadania z 2017 r., jak i kończącego się właśnie zadania z lat 2018-2019, jest fakt, że rekordy naszego autorstwa zostały 102 556 razy pobrane przez inne biblioteki w kraju za pomocą Katalogu Centralnego NUKAT.
*****
Trzecie zadanie pt. Digitalizacja i udostępnienie online czasopisma "Rocznik Białostocki" było realizowane w 2019 r. na podstawie umowy nr 834/P-DUN/2019 i dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w wysokości 14 280 zł. Zadanie - jak wskazuje jego tytuł - polegało na digitalizacji, przygotowaniu bibliografii zawartości, opracowaniu strony internetowej i udostępnieniu całego tytułu czasopisma "Rocznik Białostocki". Nie zostałoby ono zrealizowane, gdyby nie życzliwość i współpraca ze strony Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, które wyraziło zgodę na działania zmierzające do upowszechnienia tak cennego czasopisma naukowego, jakim jest „Rocznik Białostocki”.
Efektem zadania jest specjalnie przygotowana strona internetowa ogólnodostępna pod adresem https://bg.uwb.edu.pl/rocznik-bialostocki/, na której umieszczono informacje o projekcie, wyszukiwarkę danych bibliograficznych wraz z zawartością plików, pełne zestawienie bibliograficzne zawartości 21 tomów czasopisma (autor, tytuł w trzech językach, informacje analityczne, zakres stron) wraz z bezpośrednim linkiem do pliku pdf z możliwością przeszukiwania. Uzupełnieniem strony są informacje od redakcji (zespół redakcyjny, kontakt, pliki do pobrania) oraz link do tekstu z historią czasopisma. Teksty zostały udostępnione w ramach dozwolonego użytku, a więc nie mogą być dystrybuowane dalej, rozpowszechniane w innych serwisach internetowych itp.
 |
| Strona internetowa "Rocznika Białostockiego" |
Strona pomyślana jest jako pierwszy etap większego projektu pt. "Podlaskie Czasopisma Regionalne". O jego finansowanie ubiegamy się w tym roku w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach nowego programu - Społeczna Odpowiedzialność Nauki, uruchomionego w miejsce zamkniętego w 2018 r. programu finansowania działalności upowszechniającej naukę. Ale o tym pomyśle powiemy więcej, jeśli tylko uzyskamy wsparcie finansowe ministerstwa. Tymczasem cieszymy się z naszych dokonań i życzymy sobie dalszej wytrwałości w podejmowaniu nowych wyzwań oraz wieńczeniu ich sukcesami!
Oprac. mgr Wiesław Wróbel, mgr Elżbieta Rogucka-Mojsik
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz