W dniach 19-20 września w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Gdańskiego odbyła się konferencja zatytułowana Czasopisma naukowe w bibliotekach – zmierzch czy świt?, stanowiąca próbę całościowego spojrzenia na problematykę czasopism w zbiorach bibliotecznych. Dodatkowym powodem organizacji tego wydarzenia były 10 rocznica funkcjonowania BUG w nowym gmachu oraz 20-lecie powstania Centralnej Kartoteki Tytułów Czasopism (CKTCz). Konferencję współorganizowało Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
 |
| Fot. E. Witkowska |
W ciągu dwóch dni konferencji przedstawiono szesnaście referatów podzielonych na cztery sesje, po których przewidziano czas na dyskusję. Pierwszego dnia dominowały wystąpienia teoretyczne. I sesję rozpoczął wykład dr. Henryka Hollendra, dyrektora Biblioteki Uczelni im. Łazarskiego, zatytułowany Ciągłość i inspiracja, czyli po co nam czasopisma naukowe. Prelegent prezentował w nim tezę, że obecnie czasopisma nie są potrzebne, jako że użytkownik coraz częściej poszukuje konkretnej wiedzy zawartej w artykule. Na zakończenie przywołał temat, który wydaje się być przyszłościowy – postawił pytanie, jak zmierzyć wartość wypowiedzi, i zastanawiał się, czy cytowalność można przewidzieć, przykładowo jakąś metodą statystyczną na podstawie badania jakości treści.
Jako kolejny występował dr Marcin Wojnarski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego, który przedstawił stworzony przez siebie serwis Paperity, pierwszy wielodziedzinowy i globalny agregator czasopism oraz artykułów naukowych publikowanych w Otwartym Dostępie. Serwis od początku wzbudza zainteresowanie środowiska naukowego i obecnie współpracuje z wieloma partnerami z rynku publikacji naukowych, w tym EBSCO i Altmetrics. Następny referat, wygłoszony przez Magdalenę Hamerską z BUG, poświęcony był wskazaniu problemów oceny czasopism naukowych w Polsce oraz omówieniu planowanych zmian. Inny bardzo aktualny temat podjął Piotr Krajewski z Biblioteki Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który omówił zagadnienie drapieżnych wydawców wyłudzających szczególnie od młodych naukowców opłaty za rzekomo szybką edycję, recenzję oraz publikację artykułu w wolnym dostępie. Prelegent przedstawił podstawowe wyróżniki takich wydawnictw, powołując się m.in. na kryteria stworzone przez Jeffreya Bealla, a także zaprezentował sposoby na unikanie potencjalnych zagrożeń.
 |
| Fot. E. Witkowska |
I sesję zakończyła prezentacja Magdaleny Szuflity-Żurawskiej z Biblioteki Głównej Politechniki Gdańskiej poświęcona nowym wskaźnikom służącym do ewaluacji autorów i ich dorobku publikacyjnego. Wskaźniki te – określane jako Altmetrics – związane są z powstawaniem nowych kanałów komunikacji naukowej, takimi jak blog czy Twitter. Funkcjonują obok tradycyjnych sposobów ewaluacji dorobku naukowego i mają na celu pełniejsze ukazanie jego oddziaływania w świecie cyfrowym.
Referaty wypełniające II sesję zostały poświęcone funkcjonowaniu czasopism w obiegu cyfrowym na przykładach konkretnych bibliotek. Rozpoczęła ją prezentacja Dagmary Alaburdy i Alicji Tuchacz-Kurdziel z BUG, mająca na celu przedstawienie ruchu Open Access na przykładzie polskich czasopism naukowych. Temat kontynuowała niejako Agnieszka Lentas z Biblioteki Wydziału Prawa i Administracji UW, która omówiła zagadnienie czasopism prawniczych oraz ich funkcjonowania w bibliotekach. Jako trzecia występowała Anna Wojtysiak z Biblioteki Głównej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, która podjęła temat czasopism naukowych w cyfrowym obiegu informacji. Pierwszy dzień konferencji zakończyła wycieczka uczestników do Europejskiego Centrum Solidarności powołanego w celu zachowania w pamięci Polaków i Europejczyków ideałów ruchu Solidarności. Natomiast wieczorem odbyła się część jubileuszowa BUG zorganizowana z okazji dziesięciolecia działalności instytucji w nowym gmachu.
 |
| Fot. E. Witkowska |
Drugi dzień konferencji został poświęcony bardziej praktycznym zagadnieniom i rozpoczął się referatem Magdaleny Ruszkowskiej z BUG, która omówiła powstanie i osiem lat działalności CKTCz. Kolejne wystąpienie Iwony Leonowicz i Magdaleny Rowińskiej z Centrum NUKAT dotyczyło nowych narzędzi wprowadzonych przez NUKAT, najnowszych zmian w opracowaniu dokumentów oraz planowanych zmian, w tym: narzędzie umożliwiające automatyczną modyfikację rekordów (pole 856), możliwość stosowania w rekordach pism oryginalnych (pole 880), zniesienie zasady trzech autorów czy szerszy zakres stosowania podpola e. W wystąpieniu prelegentki zapowiedziały również rychłą publikację formatu MARC21 dla dokumentu rękopiśmiennego. Następnie Magdalena Rowińska już indywidualnie przedstawiła próbę omówienia problemów wiążących się z katalogowaniem czasopism elektronicznych, czasopism tradycyjnych z wersjami elektronicznymi oraz czasopism papierowych kontynuowanych w wersji elektronicznej zgodnie ze standardami Katalogu NUKAT. Wyraziła w nim m.in. opinię, iż bibliotekarze z racji wykonywanego zawodu są zobowiązani do śledzenia zmian postaci czasopism oraz dodawania tych informacji do odpowiednich rekordów bibliograficznych.
I sesję tego dnia zakończyło wystąpienie Macieja Jabłońskiego z Centrum NUKAT, poświęcone technicznym aspektom dodawania i kontroli adresów URL w Katalogu NUKAT. Prelegent omówił problemy wynikające z dezaktualizowania się linków oraz przedstawił przebieg i wyniki próby sprawdzana ich poprawności za pomocą narzędzi automatycznych.
 |
| Fot. E. Witkowska |
Referaty wygłoszone podczas II sesji krążyły wokół zagadnienia zwiększenia widoczności i atrakcyjności czasopism w katalogu bibliotecznym. Otworzyło ją wystąpienie Izabeli Furgoł-Wali z Biblioteki Głównej Politechniki Śląskiej, przygotowane we współpracy z Tomaszem Gizą, omawiające doświadczenia wspomnianej instytucji związane z rozpoczęciem i kontynuacją prac nad rekordem analitycznym. W 2013 roku rozpoczęto projekt polegający na digitalizacji oraz stworzenia pełnego zestawu rekordów analitycznych dla wydawanych przez tę uczelnię „Zeszytów Naukowych”, które trzy lata później przystosowano do wymagań Katalogu NUKAT. Wśród korzyści z realizacji projektu prelegentka wymieniała m.in. rozpowszechnienie dorobku własnej uczelni oraz zwiększenie jego wykorzystania czy zdobywanie nowych umiejętności przez pracowników.
Danuta Gurdak z Biblioteki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie omówiła działania stosowane w macierzystej instytucji, mające na celu zwiększenie atrakcyjności i dostępności zbiorów dla użytkowników. Następna prelegentka, Danuta Adamowicz z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, poszukiwała w swoim referacie odpowiedzi na pytanie, czy reprint czasopisma to nadal czasopismo. Prelegentka położyła szczególny nacisk na konieczność odróżnienia reprintu (dokładne odwzorowanie) od przedruku (ponowne wydanie) oraz używania w rekordzie odpowiedniego słowa. Obrady tego dnia ponownie zakończyła Anna Wojtysiak, która omówiła czasopisma konspiracyjne ukazujące się na terenie Lubelszczyzny do 1945 roku. Poruszyła także zagadnienie trudności związane z opracowaniem bibliograficznym tego typu druków, wynikających przede wszystkim z posiadaniem zdekompletowanych kolekcji oraz działalnością dezinformacyjną samych wydawców nielegalnej prasy.
 |
| Fot. E. Witkowska |
oprac. mgr Ewa Witkowska
Pełny tekst sprawozdania jest dostępny w Repozytorium UwB.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz