wtorek, 25 października 2016

Dedykacje w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej: Wojciech Dembski

W zeszłym miesiącu na naszym blogu ukazał się wpis dotyczący ekslibrisu prof. Albertyny Dembskiej, rozpoczynający serię tekstów dotyczących znaków proweniencyjnych znajdowanych w książkach należących do kolekcji Biblioteki Uniwersyteckiej. Przy okazji przeszukiwania księgozbioru pod kątem darów otrzymanych od tej wybitnej egiptolożki natrafiliśmy na kolejną niespodziankę – dedykację jej męża, Wojciecha Dembskiego.


Wojciech Marian Dembski, orientalista i arabista, urodził się w 1934 roku. W 1957 ukończył z wyróżnieniem studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1961-1968 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a w latach 1977-1985 – w Polskiej Akademii Nauk. Od 1989 roku był zatrudniony w Instytucie Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego - informator  Instytutu z 1994 roku odnotowuje go jako pracownika biblioteki Zakładu Egiptologii, mającego pod opieką 2 885 woluminów.  Zmarł 16 października 1995 roku.
Wojciech Demsbki był przez długi czas jedynym polskim arabistą zajmującym się chrześcijaństwem wschodnim [1]. Jest autorem kilku przekładów modlitw i innych tekstów religijnych, m.in. Ewangelii Dzieciństwa Arabskiej należącej do apokryfów Nowego Testamentu [2]. Jedną z jego ważniejszych prac jest Katalog rękopisów arabskich, stanowiący część serii Katalog rękopisów orientalnych ze zbiorów polskich (t. V, cz. 1). Jest to unikatowa pozycja rejestrująca rękopisy arabskie znajdujące się w zbiorach 25 instytucji kulturalnych w Polsce – bibliotek, muzeów, archiwów, towarzystw [3]. Trzy egzemplarze tej książki znalazły się w zbiorach bibliotek Uniwersytetu w Białymstoku, z czego w jednej – podarowanej Bibliotece Humanistycznej przez prof. Albertynę Dembską (syg. B 164152) – znalazła się wzmiankowana dedykacja.
Dedykacja jest datowana na 1971 rok i została napisana w języku arabskim. Poniżej prezentujemy przybliżone tłumaczenie (znakami zapytania zostały oznaczone miejsca niepewne bądź nieczytelne) [4]:

Drogiemu przyjacielowi, panu Salahowi (?), na znak naszej przyjaźni i przyjaźni pomiędzy Polską a (?), tę książkę, stanowiącą katalog rękopisów arabskich znajdujących się w polskich bibliotekach,

Dedykuje przyjaciel 
W. Dembski

Można się zastanawiać, czy adresatem dedykacji nie jest Salah Hamarna, pochodzący z Jordanii. Przyjechał on do Polski w 1955 roku wraz z delegacją arabską na Festiwal Młodzieży, a później przez długi czas pracował jako lektor na Uniwersytecie Jagiellońskim [5]. Tam też mógł się zetknąć z Wojciechem Dembskim. 


oprac. mgr Ewa Witkowska


Przypisy: 
[1] Obecnie tą tematyką zajmuje się również ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak, dyrektor Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest autorem ponad stu artykułów naukowych oraz wielu książek na temat relacji chrześcijańsko-muzułmańskich na przestrzeni wieków, interakcji kulturowych i politycznych na Bliskim Wschodzie, historii religii oraz dziejów kościołów orientalnych. 
[2] Tłumaczenie to znalazło się w zbiorze Apokryfy Nowego Testamentu. Ewangelie apokryficzne, cz. 1. Fragmenty, narodzenie i dzieciństwo Maryi i Jezusa pod red. ks. Marka Starowieyskiego (nowe wydanie z 2003 roku dostępne w Bibliotece WHS – syg. 2930(KH)). Pełny tekst jest również dostępny pod tym linkiem
[3] Z Wojciechem Dembskim wiąże się jeszcze jedna ciekawostka – najwyraźniej był on znajomym Agnieszki Osieckiej. W zbiorach Biblioteki Narodowej znajduje się jego sześć listów adresowanych do autorki tekstu do słynnej Małgośki, datowanych na lata 1954-1955. Wgląd do nich będzie możliwy po 24 października 2022 roku. 
[4] Serdeczne podziękowania za tłumaczenie należą się Mehdiemu Ben Jaafarowi. 
[5] Zob. K. Skarżyńska-Bocheńska, Arabistyka [w:] Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego 1932-1982, Warszawa 1986, s. 80-81.


Bibliografia: 
1. Marek M. Dziekan, Dembski, Wojciech, [w:] Polacy a świat arabski. Słownik biograficzny, Gdańsk 1998, s. 35-36.
2. Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Informator, Warszawa 1994, s. 20, 56.
3. Krystyna Skarżyńska-Bocheńska, Arabistyka [w:] Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego 1932-1982, Warszawa 1986, s. 79-89.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz