piątek, 8 lipca 2016

Sprawozdanie z I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Ochrona zbiorów bibliotecznych. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość

I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Ochrona zbiorów bibliotecznych. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość odbyła się w dniach 19-20 maja i została zorganizowana przez pracowników Zakładu Bibliotekarstwa i Czytelnictwa Katedry Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Miała charakter interdyscyplinarny, jej celem było podjęcie problemów związanych z ochroną materiałów bibliotecznych w przeszłości oraz wyzwań stojących przed współczesnymi i przyszłymi bibliotekarzami. Wzięli w niej udział bibliotekarze oraz pracownicy naukowi z niemal 30 ośrodków naukowych z całej Polski, zarówno z instytucji publicznych, jak i prywatnych.
Plakat konferencji (źródło: Zajrzyj do Biblioteki UKW)

Konferencję rozpoczęła sesja otwierająca, podczas której wystąpiło trzech prelegentów. Jako pierwszy przemawiał jeden z organizatorów, prof. nadzw. dr hab. Ryszard Nowicki. Przedstawił działalność krakowskiej Delegatury Ministerstwa Oświaty do zabezpieczania księgozbiorów opuszczonych i porzuconych na Pomorzu Zachodnim po II wojnie światowej. Kolejny dr hab. Andrzej Dróżdż z Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie przedstawił wybrane zagadnienia badawcze i metodologiczne systemu książki w latach 1945-1956, a występująca jako trzecia mgr Dorota Pietrzkiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego opowiedziała o udziale Piotra Bańkowskiego, pracownika archiwów państwowych oraz długoletniego redaktora „Archeionu”, w ochronie zbiorów bibliotecznych.
Ogółem w ciągu dwóch dni konferencji zostało wygłoszonych 15 referatów, które podzielono na 5 sesji tematycznych. Pierwszego dnia dominowało ujęcie historyczne, czemu poświęcono dwie pierwsze sesje. Szczególne zainteresowanie wzbudziło wystąpienie dr. Tomasza Stolarczyka z Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, który w ciekawy sposób opowiadał o zasadach regulujących korzystanie z księgozbioru w bibliotekach bernardyńskich, dominikańskich, jezuickich i paulińskich w XIII-XVIII w. Rozbawienie słuchaczy wzbudziły na przykład informacje o karach, jakie groziły za nietrzymanie się regulaminów - np. chłosta czy ekskomunika. Ponadto mówiono także m.in. o udziale regulaminów bibliotecznych w ochronie zbiorów czy ochronie książek i rękopisów w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie w latach 1900-1939.

Biblioteka Główna UKW, w której odbywała się konferencja (fot. Ewa Witkowska)

Trzecia sesja kończąca pierwszy dzień konferencji nosiła tytuł Konteksty ochrony zbiorów. Tutaj warto wspomnieć o referacie dr Agnieszki Bangrowskiej z Uniwersytetu Śląskiego, która sprawdzała możliwości zastosowania substancji grzybobójczych z praktyki rolniczej – fungicydów - do ochrony zbiorów bibliotecznych. Inny prelegent, prof. nadzw. dr hab. Zdzisław Gębołyś z UKW, zaprezentował działalność Zentrum für Bucherhaltung Leipzig, głównego ośrodka konserwacji i restauracji książki w Niemczech. Wystąpienie to wzbudziło nieco kontrowersji wśród słuchaczy, którzy zwracali uwagę, że omawiany ośrodek jest firmą komercyjną i ceny jego usług znajdują się poza zasięgiem wielu polskich – jak i niemieckich – bibliotek.
Drugi dzień konferencji został poświęcony bardziej praktycznym zagadnieniom związanym z ochroną książki. Uwagę zebranych przykuło m.in. wystąpienie dr Joanny Matyasik z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Prelegentka omawiała w nim projekty realizowane w placówce w latach 2011-2015. Większość inicjatyw dotyczyła renowacji inkunabułów i starych druków (jak podała prelegentka w późniejszej dyskusji, na takie cele najłatwiej dostać środki), ale udało się również uzyskać pieniądze na m.in. wyposażenie pracowni digitalizacji czy stworzenie kopii cyfrowych czasopism regionalnych, DŻS-ów oraz teatraliów.
Interesujący referat przedstawiła także mgr Teresa Skibicka z Biblioteki Głównej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, która zajęła się zagadnieniem „szarej literatury”, wysuwając propozycję stworzenia archiwum cyfrowego. Duże zainteresowanie wzbudził ponadto referat mgr Agnieszki Kościelniak-Osiak z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego poświęcony zagadnieniu ochrony i bezpieczeństwa zbiorów bibliotecznych użyczanych w charakterze obiektów wystawowych. Prelegentka opowiedziała o wypracowanej w Oddziale Promocji, Wystaw i Współpracy biblioteki specjalnej procedurze wypożyczania zbiorów, opartej na zaleceniach i procedurach obowiązujących w muzealnictwie.
Wystąpienia konferencyjne zakończył mój referat, w którym przedstawiłam wybrane aspekty procesu odbudowy japońskich bibliotek po wielkim trzęsieniu ziemi, jakie nawiedziło Japonię w 2011 roku. Mówiłam m.in. o inicjatywach mających na celu ratowanie zniszczonych w katastrofie zbiorów, zastąpienie niezdolnych do normalnego funkcjonowania bibliotek czy zachowanie materiałów związanych z kataklizmem.
Rezultatem konferencji będzie publikacja zawierająca wygłoszone referaty, której wydanie planowane jest na koniec 2016 roku. Ze względu na widoczne zapotrzebowanie na spotkania o takiej tematyce organizatorzy planują kolejną edycję.

mgr Ewa Witkowska


Pełny tekst sprawozdania jest dostępny w Repozytorium UwB.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz